Konsultacja wstępna i diagnostyka
Badanie stomatologiczne
Pierwszym krokiem w procesie zakładania korony zębowej jest dokładne badanie stomatologiczne. Lekarz dentysta przeprowadza szczegółową ocenę stanu jamy ustnej pacjenta, zwracając szczególną uwagę na ząb lub zęby, które mają być objęte leczeniem.
Ocena wizualna
Stomatolog dokonuje dokładnych oględzin zęba, sprawdzając:
- Stopień uszkodzenia korony zęba
- Obecność próchnicy
- Stan dziąseł wokół zęba
- Kolor zęba i sąsiednich zębów
Badanie palpacyjne
Lekarz bada ząb dotykiem, oceniając:
- Stabilność zęba
- Ewentualne obrzęki lub bolesność tkanek otaczających
Diagnostyka radiologiczna
Nieodłącznym elementem diagnostyki jest wykonanie zdjęć rentgenowskich.
Zdjęcie punktowe
Pozwala na ocenę:
- Stanu korzenia zęba
- Obecności zmian okołowierzchołkowych
- Stanu kości otaczającej ząb
Pantomogram
W niektórych przypadkach wykonuje się panoramiczne zdjęcie całej jamy ustnej, które umożliwia:
- Ocenę ogólnego stanu uzębienia
- Wykrycie ewentualnych ukrytych problemów w innych obszarach
Analiza zgryzu
Stomatolog analizuje zgryz pacjenta, aby upewnić się, że nowa korona będzie prawidłowo współpracować z przeciwstawnymi zębami.
Badanie okluzji
Obejmuje sprawdzenie:
- Kontaktów zębowych w różnych pozycjach szczęki
- Ewentualnych przeszkód zgryzowych
Analiza ruchów żuchwy
Lekarz ocenia:
- Zakres ruchów bocznych
- Ruch wysuwania żuchwy
- Ewentualne ograniczenia ruchomości
Planowanie leczenia
Omówienie opcji leczenia
Po zebraniu wszystkich niezbędnych informacji, stomatolog omawia z pacjentem dostępne opcje leczenia.
Przedstawienie rodzajów koron
Lekarz wyjaśnia różnice między dostępnymi rodzajami koron:
- Korony pełnoceramiczne
- Korony porcelanowe na podbudowie metalowej
- Korony cyrkonowe
- Korony kompozytowe
Zalety i wady poszczególnych rozwiązań
Dla każdego typu korony omawiane są:
- Trwałość
- Estetyka
- Koszty
- Potencjalne ograniczenia
Wybór materiału korony
Wspólnie z pacjentem podejmowana jest decyzja o wyborze najodpowiedniejszego materiału, biorąc pod uwagę:
- Lokalizację zęba (przedni czy tylny)
- Wymagania estetyczne
- Budżet pacjenta
- Indywidualne preferencje
Plan leczenia
Stomatolog opracowuje szczegółowy plan leczenia, który może obejmować:
- Ewentualne leczenie kanałowe przed założeniem korony
- Leczenie chorób przyzębia
- Harmonogram wizyt
- Szacunkowy czas trwania leczenia
Przygotowanie zęba
Leczenie wstępne
Przed przystąpieniem do właściwego procesu zakładania korony, może być konieczne przeprowadzenie leczenia wstępnego.
Leczenie próchnicy
Jeśli w zębie występuje próchnica, należy ją usunąć i założyć wypełnienie.
Leczenie endodontyczne
W przypadku martwicy miazgi lub głębokiej próchnicy sięgającej miazgi, konieczne może być przeprowadzenie leczenia kanałowego.
Leczenie periodontologiczne
Jeśli występują problemy z przyzębiem, należy je wyleczyć przed założeniem korony.
Szlifowanie zęba
Kluczowym etapem jest odpowiednie przygotowanie zęba pod koronę.
Znieczulenie
Przed rozpoczęciem szlifowania pacjent otrzymuje znieczulenie miejscowe.
Technika szlifowania
Stomatolog usuwa zewnętrzną warstwę szkliwa i zębiny, nadając zębowi odpowiedni kształt:
- Usuwane jest około 1-2 mm tkanek ze wszystkich powierzchni zęba
- Kształt oszlifowanego zęba musi umożliwiać prawidłowe osadzenie korony
- Zachowywana jest odpowiednia grubość tkanek, aby nie uszkodzić miazgi
Rodzaje szlifowania
W zależności od rodzaju planowanej korony, stosuje się różne techniki szlifowania:
- Szlifowanie pod koronę pełnoceramiczną
- Szlifowanie pod koronę porcelanową na podbudowie metalowej
- Szlifowanie pod koronę cyrkonową
Zabezpieczenie oszlifowanego zęba
Po zakończeniu szlifowania ząb wymaga odpowiedniego zabezpieczenia.
Korona tymczasowa
Zakładana jest korona tymczasowa, która:
- Chroni oszlifowany ząb
- Zapewnia estetykę
- Umożliwia normalne funkcjonowanie do czasu założenia korony docelowej
Środki przeciwbólowe
Pacjent może odczuwać pewien dyskomfort po szlifowaniu, dlatego zaleca się stosowanie środków przeciwbólowych.
Pobieranie wycisku
Przygotowanie do pobrania wycisku
Przed pobraniem wycisku stomatolog dokładnie oczyszcza i osusza pole zabiegowe.
Retrakcja dziąsła
Stosuje się specjalne nici retrakcyjne lub pasty, aby odsunąć dziąsło i uwidocznić granicę preparacji.
Techniki pobierania wycisku
Istnieją różne metody pobierania wycisku, a wybór zależy od preferencji lekarza i specyfiki przypadku.
Wycisk dwuwarstwowy
To najczęściej stosowana metoda:
- Nakłada się warstwę masy o rzadkiej konsystencji bezpośrednio na ząb
- Następnie nakłada się warstwę gęstszej masy w łyżce wyciskowej
Wycisk jednoczasowy
Obie warstwy masy nakładane są jednocześnie.
Wycisk cyfrowy
Coraz częściej stosuje się skanery wewnątrzustne do wykonania cyfrowego wycisku:
- Eliminuje to potrzebę stosowania mas wyciskowych
- Zapewnia wysoką precyzję
- Umożliwia natychmiastowe przesłanie danych do laboratorium
Wycisk łuku przeciwstawnego
Pobierany jest również wycisk zębów przeciwstawnych, aby zapewnić prawidłowe dopasowanie korony do zgryzu.
Rejestracja zgryzu
Wykonuje się rejestrację zgryzu, aby laboratorium mogło odtworzyć prawidłowe relacje między szczęką a żuchwą.
Wybór koloru
Metody doboru koloru
Dobór odpowiedniego koloru korony jest kluczowy dla osiągnięcia satysfakcjonującego efektu estetycznego.
Wzornik kolorów
Tradycyjnie używa się wzorników kolorów, takich jak VITA Classical lub VITA 3D-Master:
- Próbki przykłada się do sąsiednich zębów
- Wybiera się kolor najbardziej zbliżony do naturalnego uzębienia pacjenta
Spektrofotometr
Nowoczesne gabinety wykorzystują spektrofotometry:
- Urządzenie mierzy dokładnie kolor zęba
- Eliminuje subiektywność oceny wzrokowej
Fotografie cyfrowe
Wykonuje się serie zdjęć zębów pacjenta w różnych warunkach oświetleniowych:
- Przy świetle naturalnym
- Przy oświetleniu gabinetu
- Z użyciem lampy błyskowej
Czynniki wpływające na dobór koloru
Przy wyborze koloru bierze się pod uwagę:
- Kolor sąsiednich zębów
- Odcień skóry pacjenta
- Wiek pacjenta (starsze osoby często mają ciemniejsze zęby)
- Preferencje pacjenta
Komunikacja z laboratorium
Precyzyjne przekazanie informacji o kolorze do laboratorium protetycznego jest kluczowe:
- Oprócz kodu koloru, przekazuje się dodatkowe uwagi
- Często załącza się zdjęcia dla lepszego zobrazowania sytuacji
Wykonanie korony w laboratorium
Tradycyjna metoda wykonania korony
Przygotowanie modelu gipsowego
Na podstawie wycisku wykonuje się model gipsowy:
- Wycisk zalewa się specjalnym gipsem dentystycznym
- Po związaniu gipsu model jest wyjmowany z wycisku
- Model jest odpowiednio przycinany i przygotowywany
Modelowanie korony
Technik dentystyczny modeluje koronę na modelu gipsowym:
- Dla koron porcelanowo-metalowych najpierw modeluje się podbudowę metalową
- Dla koron pełnoceramicznych modeluje się całą koronę z wosku
Odlewanie lub frezowanie
- Podbudowy metalowe są odlewane z odpowiedniego stopu
- Korony pełnoceramiczne mogą być frezowane z bloczków ceramicznych
Nakładanie porcelany
W przypadku koron porcelanowych lub porcelanowo-metalowych:
- Nakłada się kolejne warstwy porcelany
- Każda warstwa jest wypalana w specjalnym piecu
Wykończenie i polerowanie
Gotowa korona jest dokładnie wykańczana i polerowana dla uzyskania gładkiej powierzchni i naturalnego połysku.
Metoda CAD/CAM
Skanowanie modelu lub wycisku cyfrowego
Model gipsowy lub bezpośrednio wycisk cyfrowy jest skanowany w 3D.
Projektowanie korony w programie komputerowym
Technik lub dentysta projektuje koronę w specjalistycznym oprogramowaniu:
- Można precyzyjnie dostosować kształt i grubość korony
- Program uwzględnia relacje z sąsiednimi zębami i zębami przeciwstawnymi
Frezowanie korony
Zaprojektowana korona jest frezowana z bloczka ceramicznego lub cyrkonowego w specjalnej frezarce.
Wykończenie i charakteryzacja
Nawet korony wykonane metodą CAD/CAM wymagają finalnego wykończenia:
- Może być konieczne nałożenie dodatkowych warstw porcelany dla lepszego efektu estetycznego
- Korona jest polerowana i glazurowana
Przymiarka korony
Ocena dopasowania
Stomatolog sprawdza, czy korona prawidłowo pasuje na oszlifowany ząb:
- Ocenia margines przydziąsłowy
- Sprawdza, czy korona nie jest za wysoka lub za niska
Ocena koloru
Lekarz wraz z pacjentem oceniają, czy kolor korony jest odpowiedni:
- Porównuje się z sąsiednimi zębami
- Sprawdza się w różnych warunkach oświetleniowych
Ocena zgryzu
Sprawdzane jest, czy korona prawidłowo współpracuje z zębami przeciwstawnymi:
- Pacjent zgryza specjalny papier artykulacyjny
- Ocenia się kontakty zgryzowe w różnych ruchach żuchwy
Ewentualne korekty
Jeśli są potrzebne jakiekolwiek modyfikacje:
- Drobne korekty mogą być wykonane na miejscu
- Większe zmiany mogą wymagać odesłania korony do laboratorium
Cementowanie korony
Przygotowanie zęba
Przed ostatecznym zacementowaniem korony ząb musi być odpowiednio przygotowany:
- Dokładne oczyszczenie powierzchni zęba
- Usunięcie korony tymczasowej
- Usunięcie resztek cementu tymczasowego
Wybór cementu
Istnieje kilka rodzajów cementów do mocowania koron:
- Cementy glasjonomerowe
- Cementy kompozytowe
- Cementy samoadhezyjne
Wybór zależy od rodzaju korony i preferencji stomatologa.
Proces cementowania
Przygotowanie korony
Wewnętrzna powierzchnia korony jest przygotowywana zgodnie z zaleceniami producenta:
- Może wymagać wytrawiania kwasem
- Nałożenia primera lub silanu
Aplikacja cementu
Cement jest nakładany na wewnętrzną powierzchnię korony lub bezpośrednio na ząb.
Osadzenie korony
Korona jest precyzyjnie osadzana na zębie:
- Pacjent może być poproszony o zagryzienie na wałeczek bawełniany, aby utrzymać koronę w odpowiedniej pozycji
- Nadmiar cementu jest usuwany
Utwardzanie cementu
W zależności od rodzaju cementu:
- Cementy światłoutwardzalne są naświetlane lampą polimeryzacyjną
- Cementy chemoutwardzalne wiążą samoistnie w określonym czasie
Końcowa ocena
Po zacementowaniu korony stomatolog ponownie sprawdza:
- Dopasowanie brzegów korony
- Kontakty z sąsiednimi zębami
- Zgryz